Nu een korte politieke tekst met verduidelijkingen over de Brexit-deal – ‘parole, parole, parole, maar geen heronderhandeling’, in de woorden van een hoge Europese diplomaat. En in januari, dichter bij het moment waarop het Britse parlement over de deal stemt, een meer formele interpretatieve tekst. Dat zijn de Europese leiders bereid de Britse premier Theresa May te bieden als antwoord op haar vraag om ‘geruststellingen’ over het akkoord.

May hoopt zo alsnog een meerderheid in het Lagerhuis voor haar deal los te krijgen. Binnen de EU gelooft men daar eigenlijk niet in. ‘De invloed op het Verenigd Koninkrijk van wat wij met de 27 doen, is bijna onbestaande,’ stelt een andere diplomaat, die verwijst naar de diepe breuk binnen de Britse samenleving en politieke klasse. De Oostenrijkse kanselier Sebastian Kurz reageerde zo op de vraag wat de Brexiteers in Londen wel over de streep zou kunnen trekken: ‘Dat is moeilijk te beoordelen, omdat veel sceptici niet discussiëren op een manier die echt rationeel is.’

‘Nieuw referendum of harde Brexit’

Na de uitslag van de vertrouwensstemming woensdagavond over May binnen de Conservatieve fractie, geeft vrijwel niemand in Brussel May nog een kans om haar deal door het Lagerhuis te krijgen. De 117 leden van haar partij die daar tegen haar stemden, zullen haar ook niet steunen bij de stemming over de deal. Je moet geen rekenkundig genie zijn om te zien dat May niet aan een meerderheid in het 650 leden tellende parlement kan komen.

Dat kan alleen als de Labour-partij van Jeremy Corbyn plots de deal zou steunen. ‘Maar Corbyn wil haar dood. Als hij dan premier wordt, kan hij moeilijk dezelfde deal slikken’, zegt de hoge EU-diplomaat, die nog maar twee mogelijkheden ziet als het zover komt: ‘Ofwel komt er een tweede referendum, ofwel komt er een harde Brexit.’

De EU-landen voeren hun voorbereidingen op voor dit nacht­merriescenario. De Nederlandse premier Mark Rutte trekt er alvast deze conclusie uit voor zijn land­genoten: ‘Als er nog iemand in Nederland denkt dat een Nexit een goed idee is, kijk naar Engeland en zie de enorme schade die het aanricht.’