Een alcoholslot in elke wagen lijkt utopisch, maar ook het rookverbod begon ooit als een wild idee. Hoe dan ook dringt zich een mentaliteitswijziging op. ‘Met campagnes alleen komt die er nooit.’

Alcoholslot in elke auto? (G)een utopie

Hoe werkt het? Lees verder onderaan

Rijbewijs met punten Lees verder onderaan

BrusselAlcohol en autorijden, de Belgen leren het maar niet af. Het voorbije weekend kwamen weer twee jongeren om het leven bij een ongeval met vluchtmisdrijf. Telkens was de bestuurder onder invloed van drank.

Sinds 2010 kunnen rechters als sanctie een alcoholslot opleggen, maar de voorbije jaren gebeurde dat slechts 57 keer. Dat aantal zal vanaf volgend jaar allicht toenemen. De ministerraad heeft immers net zijn fiat gegeven voor een nieuwe wet die een alcoholslot verplicht voor wie 1,8 promille in het bloed heeft, of voor een recidivist met 1,2 promille. Maar dan is het leed vaak al geschied. Is een preventieve aanpak, waarbij het alcoholslot tot de standaarduitrusting van een wagen behoort, geen betere oplossing?

Makkelijk te installeren

De Antwerpse gouverneur, Cathy Berx (CD&V), vindt alvast van wel. Zij riep gisteren op om bijkomende strenge maatregelen in te voeren: ‘Een alcoholslot en automatische snelheidsbegrenzer voor elke auto zijn het absolute minimum.’

‘Een totaal verbod op alcohol in het verkeer en voldoende controle door de politie zijn veel betere maatregelen’ Tom Brijs Professor Verkeersveiligheid (UHasselt)

Ook politierechter Kathleen Stinckens is ervoor gewonnen: ‘Als preventieve maatregel is een alcoholslot zeker een goede zaak’, klinkt het. ‘Het zou veel dronken bestuurders van de baan houden.’

Komt daarbij dat de technologie veel mogelijkheden biedt. ‘De toekomst is aan auto’s die zelf meer ingrijpen in het rijproces en bestuurders behoeden voor fouten’, zegt Maarten Matienko, de woordvoerder van de automobielorganisatie VAB. ‘Ook een alcoholslot kan daarvan deel uitmaken, naast bijvoorbeeld automatische snelheidsbegrenzers. Voor de veiligheid moeten we bereid zijn om een deel van onze vrijheid af te staan.’

Alle nieuwe auto’s die in de toekomst in de EU worden verkocht, zullen trouwens standaard uitgerust zijn met een interface voor een alcoholslot, waardoor je zo’n slot makkelijk kunt installeren.

Te duur?

‘Als preventieve maatregel is het een goede zaak. Het zou veel dronken bestuurders van de baan houden’ Kathleen Stinckens Politierechter

Maar politiek is er minder enthousiasme. Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke vindt het alcoholslot een interessant idee, maar vraagt zich af of het niet op Europees niveau geregeld moet worden. En de meeste Kamerleden van de commissie Verkeer hebben hun twijfels. ‘Het zou een hoop ellende kunnen besparen, maar het is onhaalbaar’, zegt Jef Van den Bergh, mobiliteitsexpert van CD&V. Ook minister van Mobiliteit François Bellot (MR) ziet een verplichting niet zitten.

‘Een verplicht alcoholslot bestraft ontzettend veel mensen, omdat een kleine groep iets fout doet’, zegt Stef Willems, woordvoerder van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid. ‘Je kunt beter mensen die iets verkeerd doen zwaarder straffen.’

Een kritiek die ook professor Verkeersveiligheid Tom Brijs (UHasselt) deelt. ‘Er is naar mijn weten geen enkel land waar een alcoholslot standaard is ingevoerd. Een totaal verbod op alcohol in het verkeer – een nultolerantie – en voldoende controle door de politie zijn dan veel betere maatregelen.’

Ook de kostprijs is voor politici uit de commissie Verkeer een struikelblok. ‘Op dit moment zijn de kosten te hoog’, zegt Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD). Een alcoholslot kan - afhankelijk van het type slot en het merk van auto - tot 3.500 euro voor drie jaar kosten.

Azijnmaatregelen

‘Een drogreden’, zegt professor-emeritus Verkeerskunde Willy Miermans (UHasselt). ‘Mensen geven gemiddeld een derde van de aankoopprijs van hun auto aan extra toevoegingen. En een alcoholslot kost minder dan dikke velgen.’

‘Zo’n alcoholslot moet niet alleen werken als de auto start, maar ook onderweg’, zegt Joost Kaesemans, woordvoerder van autosectorfederatie Febiac. ‘Anders kun je vragen of een kennis, een vriend of een passant even blaast, zodat je kunt starten. Een toestel dat na een tijd zegt dat het opnieuw tijd is om te blazen, dat is ook afleiding.’

Verplicht of niet, een mentaliteitswijziging bij chauffeurs dringt zich op. ‘Honing- en azijnmaatregelen – in dit geval azijn – zijn broodnodig om gedragsverandering te sturen’, besluit Miermans. ‘We moeten niet wachten tot we zo’n omslag bereiken met campagnes alleen: dan komt ze er nooit. Kijk naar het roken. Wat heeft écht impact gehad op het aantal rokers? Niet de zoveelste artsencampagne, maar het verbod op roken in de horeca.’ (ig, myde, poj, kls)

Hoe werkt het?

Een alcoholslot is de eenvoud zelve. Het heeft een blaaspijpje waarin u moet blazen, net als bij de politie. In het toestel gaat de alcohol in uw adem een chemische reactie aan, die gemeten kan worden. Een processor vergelijkt de uitkomst met de norm, en geeft dan een elektrisch signaal. Dat laat een boodschap op het schermpje van de agent verschijnen.

Maar dat signaal kan evengoed een schakelaartje bedienen, dat het elektrisch circuit onderbreekt, zodat uw startmotor niet aanslaat. De kunst is om het toestelletje zo in te bouwen dat een ietwat handige knutselaar het niet kan uitschakelen of omzeilen. (pvd)

Rijbewijs met punten

Politierechters vragen al langer een rijbewijs met punten. Die mogelijkheid bestaat sinds 1990, maar er is nog nooit werk gemaakt van een wetgevend kader. Minister van Mobiliteit François Bellot (MR) heeft wel een studie besteld, die de verschillende systemen en de kostprijs ervan moet onderzoeken. Ten laatste begin volgend jaar moet de studie klaar zijn. Bellot is een koele minnaar van het systeem, geeft zijn woordvoerder Jasper Pillen toe. ‘In sommige landen blijkt dat na een daling het aantal slachtoffers weer stijgt. De kans bestaat ook dat meer mensen zonder rijbewijs zullen rondrijden en dat er een handel in punten ontstaat: oma die de overtreding op zich neemt.’ (ig, myde)