Een hand op haar billen. Zo begon het. De hand was van radiopresentator David Mueller. Hij poseerde samen met zijn vriendin en Taylor Swift backstage bij een concert in Denver. Taylor Swift droeg een zwart kort jurkje. Op de foto in kwestie is te zien hoe de hand van Mueller ergens ter hoogte van Swifts onderrug hangt. Swift voelde iets anders dan een pose, zij voelde hoe de man aan haar billen zat. En niet toevallig. ‘Hoe ver ik ook opschoof: zijn hand bleef daar’, getuigt Swift in gerechtsdocumenten.

Het gebeurde vier jaar geleden. Ze maakte op het moment zelf geen scène, maar bleef in de lens kijken. Toen haar moeder de bewuste foto zag, wist die meteen dat haar dochter gelijk had. ‘Ze glimlachte, maar haar lach was bevroren op haar gezicht’, aldus Andrea Swift vorige week in de Amerikaanse pers. De foto is ten tijde van het incident nooit ergens verschenen maar was een belangrijk bewijsstuk in het burgerlijk proces dat de voorbije week liep tussen Taylor Swift en de radiopresentator. Mueller zelf had de eerste gerechtelijke stap gezet. Hij klaagde Swift aan omdat ze zijn carrière had geschaad. Nadat haar entourage bij de bazen van radio Kygo zijn handtastelijke gedrag had aangekaart, werd hij immers aan de deur gezet, en hij vreesde nooit meer elders aan de bak te geraken. Zijn eis: 3 miljoen dollar schadevergoeding.

Symbolische dollar

Daarop stapte Swift op haar beurt naar de rechter om de handtastelijkheden van Mueller aan te klagen. Een principekwestie, want meer dan 1 dollar schadevergoeding hoefde ze niet. Voor wie het even vergeten is: met 170 miljoen dollar was Swift in 2016 de best verdienende popster ter wereld.

Taylor Swift wou met dit proces laten zien dat in de billen knijpen wél ‘a big deal’ is

Een symbolische dollar, dat wou ze. Ze wou een stem zijn voor alle vrouwen. Maar vooral wou ze een boodschap geven aan mannen die het nog steeds vanzelfsprekend vinden om een vrouwenlichaam te objectiveren en seksualiseren. En aan mannen die geen verantwoordelijkheid willen nemen voor de gevolgen van hun daden en dan maar, zoals Mueller, aan victimblaming doen. ‘Ik zal niet toestaan dat uw cliënt de indruk schept dat het mijn schuld is dat hij zijn job kwijt is. Want zo is het niet. De ongelukkige gebeurtenissen in zijn leven zijn het gevolg van zijn beslissingen, niet van de mijne’, aldus Swift in de rechtbank.

Ze liet ook deskundigen in genderstudies in de rechtbank getuigen over de impact van handtastelijkheden op vrouwen. Waarmee ze het idee de wereld uit wou dat even in vrouwenbillen knijpen ‘no big deal’ is. Ze kwam zelf ook gevat uit de hoek. Toen de advocaat van de tegenpartij vroeg waarom de rok van Swift er op de foto onbewogen bij hing, antwoordde ze: ‘Omdat mijn billen zich aan de achterkant van mijn lichaam bevinden’.

Ze maakte indruk. Swift won over de hele lijn. Mueller mocht inpakken. De rechtbank oordeelde dat Swift niet verantwoordelijk kon worden gesteld voor het ontslag van de presentator en maandag besloot een jury dat Swift en haar moeder alle recht hadden om Muellers bazen op de hoogte te brengen van zijn handtastelijke gedrag.

Feminisme

Na de uitspraak sprong Swift meteen op de barricaden. Ze verklaarde dat ze maar al te goed beseft hoe bevoorrecht ze is omdat ze het zich financieel kan permitteren om zichzelf te kunnen verdedigen. Ze beloofde op te komen voor andere vrouwen wier stem ook gehoord moet worden. Ze engageerde zich om organisaties voor slachtoffers van seksuele aanranding financieel te steunen.

Daarmee wint Swift samen met haar symbolische dollar ook punten voor haar geloofwaardigheid als feministe, waarmee ze altijd geworsteld heeft. . Enerzijds staat ze bekend als vrouwvriendelijk, omringt ze zich met een heel leger succesvolle vrouwen – haar zogenaamde squad – waardoor ze het feministische concept van sisterhood mooi naar het echte leven vertaalt. Anderzijds heeft ze, ondanks haar 85 miljoen volgers op Twitter, en nog eens minstens evenveel op Instagram, die kanalen nooit echt gebruikt voor feministische of politieke uitspraken, zelfs niet in de verkiezingsstrijd tussen Trump en Clinton. Daarmee speelt ze op dat vlak in een andere divisie dan Lena Dunham, die tot haar inner circle behoort, of Katy Perry, die zich net als Dunham expliciet achter Hillary Clinton schaarde. Ook kreeg ze nogal eens het verwijt dat ze met opportunistische ogen kijkt naar het feminisme, dat ze het zich aanmeet als een merk, omdat het nu eenmaal goed staat. Ze zou de feministische kaart vooral trekken als dat haar persoonlijk goed uitkomt, en niet per se omdat ze de innerlijke noodzaak voelt, zoals Dunham en Beyoncé. Swift staat nu eenmaal eerder bekend als pragmatische zakenvrouw dan als een geëngageerde, sociaal bewogen persoon.

Maar misschien heeft ze voor dit proces nooit eerder haar momentum gehad? Dat ze meer voor daden dan voor de vaak holle woorden op sociale media gaat, bewees ze eerder al door 250.000 dollar te schenken aan collega-popster Kesha, toen die in een proces zat rond aanranding en machtsmisbruik tegen producer Dr Luke. Voor een rechtbank staan in een proces van ongewenste intimiteiten is ook voor een wereldster geen pretje. Er meteen van uitgaan dat dit een slimme vorm van marketing is, is misschien al te cynisch. Intussen is haar stem wel gehoord, is het statement gemaakt en is de boodschap dat er geen enkel excuus is voor grensoverschrijdend seksueel gedrag overgekomen bij de miljoenen jonge tot heel jonge vrouwelijke fans. Daar kan geen sensibiliseringscampagne tegenop. (lvv, ndl)

Ze kreeg vroeger geregeld het verwijt dat ze zich alleen maar met het feminisme associeerde omdat het goed staat