‘Er is vandaag geen vraag naar’

Lees verder onderaan

BrusselBeleggen volgens de sharia? Voor vrome moslims is het de evidentie zelve. Maar wat moet de rest van de mensheid daar van denken?

‘Bij sommige mensen roept de sharia meteen een negatieve connotatie op – denk maar aan Sharia4Belgium of islamstrijders’, zegt Kris Boudt, professor Financiën aan de VUB. ‘Maar beleggen volgens de sharia gaat uit van ethische principes waar weinig tegen in te brengen valt.’

Volgens de sharia mag niet belegd worden in bedrijven die onrein, of haram, zijn. AB InBev past niet in de portefeuille, want dat is een producent van alcohol. Voedingsbedrijf Ter Beke? Schrappen, want ook varkensvlees kan niet. En ook tabaksbedrijven, casino’s, hotels en restaurants – die ook inkomsten halen uit alcoholverkoop – en adult entertainment zijn uitgesloten.

Duurzame portefeuilles

‘Beleggen volgens de sharia gaat uit van ethische principes waar weinig tegen in te brengen valt’ Kris Boudt Professor Financiën aan de VUB

‘In die zin lijken portefeuilles die aan de sharia voldoen op duurzame portefeuilles’, zegt Xavier Ducros van Finvex, een Belgisch bedrijf dat ‘slimme beursindexen’ maakt. ‘Ook zij sluiten gelijkaardige sectoren uit.’

Maar niet enkel sectoren worden uitgesloten. Bedrijven worden ook geweerd op basis van financiële parameters. HSBC Amanah sluit bedrijven uit op basis van drie criteria. Klassieke interesten op leningen zijn volgens de sharia verboden. Bedrijven die meer dan 5 procent van hun totale inkomsten uit interesten halen, kunnen niet. Dat sluit onder meer banken en verzekeraars uit. Ten tweede mag een bedrijf niet te veel cash, debiteuren of kortetermijninvesteringen hebben. Bedragen die meer dan 50 procent van alle activa, dan is ook dit bedrijf uitgesloten. En ook als een bedrijf te veel schulden heeft (30 procent of meer van de passiva), wordt het geweerd. Kortom, een hoop bedrijven wordt van het investeringslijstje geschrapt.

Dotcom-zeepbel

‘Als je in minder bedrijven en sectoren kunt investeren, wordt jouw portefeuille minder gediversifieerd’, stelt Ducros. En dus zou je verwachten dat de portefeuille risicovoller, maar ook minder rendabel wordt.

Maar precies het tegenovergestelde is waar, zo blijkt uit een studie van Boudt. Hij bekeek de prestaties van de 500 grootste Amerikaanse bedrijven (S&P 500) tussen 1986 en 2014, en vergeleek die met een subset van die 500 bedrijven die voldoen aan de sharia.

De vaststelling? Alle S&P 500-bedrijven halen over een periode van bijna dertig jaar een gemiddeld jaarlijks rendement van 8 procent. Voor de sharia-aandelen is dat 8,5 procent. Bovendien lag ook de volatiliteit van de aandelen die aan de sharia voldoen lager. ‘In tegenstelling tot wat je zou verwachten, leidt een beperking van het belegbare universum niet tot een verlies aan rendement’, stelt Boudt.

Dat geldt niet alleen voor Amerikaanse aandelen. De index van grootste Europese bedrijven, S&P Europe 350, is sinds 2001 met 2 procent gestegen (zie grafiek). Een pak minder dan de gelijkaardige sharia-tegenhanger, die over die periode met maar liefst 40 procent steeg. Vooral sinds de financiële crisis lopen de prestaties uiteen. Verwonderlijk is dat niet, omdat de sharia bankaandelen uitsluit. En het zijn precies die aandelen die in de financiële crisis kelderden.

Maar echt minder risicovol zijn die sharia-indexen niet per se. ‘Elke portefeuille zet in op bepaalde sectoren. Bij portefeuilles volgens de sharia zie je typisch dat ze de financiële sector onderwegen, maar de technologiesector overwegen’, zegt Boudt.

Dat blijkt duidelijk uit de samenstelling van de portefeuille. Sharia-indexen beleggen nagenoeg niet in de financiële sector en nutsvoorzieningen. Opvallend meer wordt belegd in energie, gezondheidszorg, basisconsumentenproducten en informatietechnologie.

Precies door die laatste categorie deden ze het slechter in de periode 2000-2002, toen de dotcom-zeepbel plofte. ‘Om tot een ideaal rendement en risico te komen, moet je de sharia-principes combineren met een goede risicospreiding en een verstandige keuze van de risicofactoren waaraan je de aandelenportefeuille blootstelt’, zegt Boudt.

Heel klein percentage

Islamitisch beleggen is in opmars, maar zal het ook doorbreken? ‘Het gaat mee in de trend van ethisch beleggen’, zegt Boudt. ‘Door de prestaties zullen moslims nog meer overtuigd zijn: je kunt beleggen volgens je geloof en je boet er financieel niets bij in.’

Maar in niet-moslimlanden blijft het fenomeen erg marginaal. Finvex ontwikkelt sharia-indexen, maar haast uitsluitend voor oosterse banken. ‘De markt groeit, maar die blijft in omvang erg klein’, zegt Ducros. ‘Het gaat echt maar om een miniem percentage van alle beleggingen.’