NAMEN Sans langue de bois. Het is onvertaalbaar Frans, maar komt erop neer dat ze niet rond de pot draaien, daar in de Publifin-onderzoekscommissie. Vanaf de eerste zinnen gaat het hard in het tussentijds rapport.

‘De vergoeding voor de leden van de sectorcomités was niet ­reglementair. Ze hebben niet normaal gefunctioneerd, hun activiteiten waren zo goed als onbestaande en ze hadden wettelijk gezien moeten verdwijnen in 2015. Bovendien waren de vergoedingen buiten proportie – zeker gezien de prestaties – was er totaal geen transparantie en zijn er vermoedens van ontduiking.’

Het rapport werd unaniem goedgekeurd en is gisteren door de delegatieleiders van PS, CDH, MR en Ecolo voorgesteld. Het gedetailleerde document is het resultaat van meer dan 150 uur hoorzittingen die sinds maart gehouden zijn in Namen. ‘Dit geeft de teneur weer van het definitieve rapport. Dit is serieus werk, dat we dan ook bezorgen aan het parket en de sociale inspectie’, zegt de PS’er Patrick Prévot. ‘Ik moedig alle betrokkenen aan om dit zeer, zeer goed te lezen.’

‘Het mag vooruitgaan nu. Politiek Luik moet tabula rasa maken’ Dimitri Fourny Fractieleider CDH

Ook bij de andere partijen is die dreigende taal te horen. Want sinds het Publifin-schandaal uitbarstte, heeft het parket bitter weinig vordering gemaakt, vinden ze. Met dit rapport hopen ze daar verandering in te brengen. ‘Hier kan het parket direct mee aan de slag. Alles staat erin’, zegt Jean-Luc Crucke (MR). Met name de sectorcomités, waar mandatarissen tienduizenden euro’s aan vergoedingen opstreken voor vergaderingen waar ze niet aanwezig waren, worden met de grond gelijk gemaakt. ‘Ofwel waren de comités zelf illegaal, en waar dat niet zo was, waren de vergoedingen illegaal’, zegt Crucke.

Reden voor actie lijkt er meer dan genoeg. In het rapport wordt gedetailleerd uitgelegd hoe adviezen van de toenmalige ministers werden genegeerd of verzwegen. Meer nog:

‘Het doel van de sectorcomités blijft onduidelijk (...) meerdere leden gaven aan dat ze niet wisten wat precies hun taak was.’

Het is de raad van bestuur van Publifin, met daarin vertegenwoordigers van de gemeenten die aandeelhouder zijn, die nu in ­actie moet komen, aldus de commissieleden. ‘En het mag vooruitgaan. Politiek Luik moet tabula rasa maken’, zegt CDH-fractieleider Dimitri Fourny. ‘Voor de zomer moeten we de eerste resultaten zien, of we nemen zelf bijkomende wetgevende initiatieven vanuit het parlement.’

Voorts is er sprake van ‘substantiële verhogingen van de vergoedingen, die voor meerdere jaren met terugwerkende kracht werden toegepast’ . De maximale wedde van 245.000 euro werd ‘très largement’ overschreden. Daarbovenop kwamen dan nog eens de bonussen op korte en lange termijn’, gebaseerd op ‘niet-bestaande documenten’.

Die vergoedingen moeten zonder aarzelen teruggestort worden, luidt het. De sociale inspectie moet voorts onderzoeken of er gesjoemeld is met de sociale bijdragen van Stéphane Moreau – die zouden pas achteraf betaald zijn. Bovendien niet door hemzelf (als zelfstandige), maar door Nethys, de operationele poot van Publifin, zelf.

‘Dit is serieus werk. Ik moedig alle betrokkenen aan om dit zeer, zeer goed te lezen’ Patrick Prévot Waals Parlementslid (PS)

En daar stopt het niet. De hele herstructurering die van Publifin een bijna lege huls maakte, en waarin Nethys aan alle controle ontsnapte, is volgens de commissieleden ‘een verkrachting naar de letter en de geest van de Code de la Démocratie Locale (Wetgeving Lokale Besturen, red.)’

‘De herstructurering had ­alleen tot gevolg dat het strategische beslissingscentrum verplaatst werd naar het privébedrijf, om aan de democratische controle van de gemeenten en de provincie te ontsnappen.’

Ook de Waalse regering krijgt ervan langs. Paul Furlan (PS), maakte zich er bij zijn ontslag als minister vanaf door te zeggen dat hij het allemaal niet wist, maar dat hij ook niet geprobeerd had om het te weten te komen. Dat wordt hem kwalijk genomen. De rapporten die Publifin maakte, bevatten meer dan genoeg elementen die alarmbellen hadden moeten doen afgaan op het kabinet. Pro memorie, dat is het kabinet waarvan de adjunct-kabinetschef zelf bestuurder was bij Publifin, zonder dat Furlan van iets wist.

De commissie gaat nog een tijd door. Maandag beslist ze wie er nog moet langskomen of opnieuw langskomen. Ex-Publifin-voorzitter en ex-PS’er André Gilles? ‘Ik denk niet dat iemand meneer Gilles nog een vierde keer wil horen. Het is hier geen circus’, zei Prévot.