Een AKP-feest in Frankfurt deze week. ap

Minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu houdt vandaag meeting in Rotterdam

Turkse regering overtreedt eigen wet

Turkse ministers wuiven de Europese bezwaren tegen politieke meetings voor de diaspora weg. Nochtans verbiedt ook de Turkse wet campagnes in het buitenland.

‘Nieuwe grondwet is gevaarlijke stap achteruit’ Lees verder onderaan

BrusselOp 16 april kunnen de Turkse kiezers zich uitspreken over het plan van de regerende AKP om Turkije om te bouwen van een parlementaire democratie tot een presidentieel regime. Voor president Erdogan zou dat een enorme machtsuitbreiding betekenen. Er is hem dus alles aan gelegen om dat referendum te winnen.

En daarom stuurt hij zijn getrouwen uit om de stemmen van de grote Turkse diaspora te winnen. Die meetings veroorzaken heel wat spanning in de gemeenschappen in het buitenland. De regeringen van de bezochte landen vrezen dat de verhoudingen tussen voor- en tegenstanders van Erdogan, die sowieso al op scherp staan, nog zullen verslechteren.

In Nederland zei premier Mark Rutte vlakaf dat minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavu-soglu niet welkom is. Die is van plan vandaag naar Rotterdam te komen, ook al haakten verschillende zaalverhuurders al af. Een echt verbod is volgens minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken juridisch echter onmogelijk.

‘Wij zullen Cavusoglu met respect behandelen, maar hij zal geen campagne voor het referendum mogen voeren in Rotterdam’ Ahmed Aboutaleb burgemeester Rotterdam

Burgemeester Ahmed Aboutaleb voegde er later aan toe: ‘De minister geniet diplomatieke onschendbaarheid en zal dus met respect worden behandeld, maar wij beschikken over instrumenten om hem te beletten campagne te voeren op publieke plaatsen’.

Nazipraktijken

Niet alleen zijn de Turkse politici niet echt welkom in Europa, de Turkse kieswet (artikel 94/A) zelf verbiedt hen campagne te voeren in het buitenland. Dat vlooiden de Duitse media uit. Volgens Mehmet Hadimi Yakupoglu van de oppositiepartij CHP (Republikeinse Volkspartij) voerde de regerende AKP deze bepaling in 2008 in.

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, die als waarnemer optrad bij de parlementsverkiezingen van 2015, bevestigt het verbod en merkt op dat drie partijen het dat jaar overtraden, waaronder de AKP en CHP. Een vierde partij diende klacht in bij de kiescommissie, maar die wees de klacht zonder duidelijke motivering af. Deze keer omzeilt de AKP het verbod door te spreken over ‘informatiebijeenkomsten’ over ‘culturele events’.

In Duitsland, waar de controverse sterk is sinds Erdogan de Duitsers ‘nazipraktijken’ verweet na het verbod van Turkse meetings, oordeelde een rechtbank dat de regering buitenlandse politici wel degelijk een spreekverbod mag opleggen. De AKP wil de komende weken niet minder dan dertig meetings in Duitsland houden. (esn)

‘Nieuwe grondwet is gevaarlijke stap achteruit’

Juridische experts van de Raad van Europa noemen de nieuwe Turkse grondwet, waarover de kiezers zich op 16 april uitspreken, een ‘gevaarlijke stap achteruit voor de democratie’.

De grondwet zou de president de macht geven om het parlement zonder aanwijsbare reden te ontbinden. Zo’n macht is wezensvreemd aan democratische presidentiële systemen, aldus de Raad.

De juristen van de Raad maken zich ook zorgen over de macht die de president krijgt om autonoom ministers en hoge ambtenaren te benoemen en weer te ontslaan op basis van criteria die alleen hij bepaalt. Het systeem van juridische controle op de uitvoerende macht, dat al erg verzwakt is, zou zo nog verder worden uitgehold.

De Raad heeft ook kritiek op het feit dat het parlement het ontwerp van grondwet goedkeurde, terwijl verscheidene parlementsleden van de oppositie in de cel zaten.

Turkije is lid van de Raad sinds 1950. (reuters)