Echo, het romandebuut van Hans Bogaert, vindt plaats op twee plekken en twee tijdsmomenten. Het heden, in Antwerpen, waar viroloog Viktor Roscam broedt op een doorbraak in de bestrijding van hiv. Het verleden: Berlijn, vlak voor de val van de Muur. Viktor vluchtte daar ooit heen, in een poging om aan zijn verstikkende thuis te ontkomen. Berlijn was boordevol belofte, mogelijkheden, verandering... terwijl thuis alles vastlag. ‘Soms vraagt een mens zich af of hij zichzelf nog kan ontwaren doorheen de pollutie van wie hij verondersteld wordt te zijn’, schrijft Bogaert.

Viktor wordt in Berlijn smoorverliefd op de ongrijpbare Juliane. Maar hij is ten slotte toch gesetteld geraakt, met een andere vrouw, een die zich aan hem vastklampt ‘als een appendix’. Leuk is anders. Misschien daarom dat hij alles op alles wil zetten voor zijn medicijn.

Ook de stijl komt in twee vormen. In de Berlijnse hoofdstukken streeft Bogaert duidelijk naar zo poëtisch mogelijke taal, met een verstilde verhaallijn, symboliek met gekooide vogels, enzovoort. De Belgische hoofdstukken zijn strakker geschreven, met nogal wat wetenschappelijk jargon en conversaties vol scherpe confrontaties. Bogaert pepert zijn stijl met talige verrassinkjes: Juliane ‘krenkte’ haar voorhoofd (ze trekt het in rimpels), sneeuw ‘stuntelde’ naar beneden, etc.

De omslag

Echo maakt een spontane, meanderende indruk. Bogaerts lijkt verschillende dingen te willen uitproberen: er is een duidelijk psychologisch element (rond de vraag wat Viktor drijft), er zijn hoofdstukken die de realiteit van het verhaal even opheffen (maar zonder veel repercussies), er is een Grote Onthulling op het eind... Een debuut bevat vaak de kiemen van een heel oeuvre en in deze 253 bladzijden zitten minstens drie boeken.

Echo werkt het beste als één lange meditatie over verandering versus stilstand, de verleidingen van beide en het moment van verandering zelf, het moment waar alles omslaat – of het nu de val van de Muur betreft, of de val van Victors broer. (Mark Cloostermans)