Bij deeltijds werken denken we vaak aan vrouwen die op woensdag een dagje thuisblijven, vrijwillig, om de combinatie met het gezin makkelijker te maken.

Maar dat blijkt lang niet altijd het geval. Ook bij de vrouwen zonder kinderen werkt liefst 36,5 procent van de vrouwen deeltijds, tegenover 9,9 procent van de mannen, blijkt uit recente cijfers van Eurostat.

Die genderkloof ontstaat al op jonge leeftijd. In de groep min-25-jarigen zonder kinderen werkt 32 procent van de jonge vrouwen parttime. Mannelijke leeftijdsgenoten doen dat maar in 11 procent van de gevallen.

Deeltijds werken is dus lang niet altijd een keuze om meer tijd met het gezin door te brengen. Integendeel. Nieuwe cijfers van de federale overheidsdienst Economie tonen aan dat een kwart van alle deeltijds werkende vrouwen, bijna 129.000 in totaal, dat doet omdat ze geen voltijdse baan vinden, of omdat de job die ze wilden alleen deeltijds werd aangeboden. Er zitten drie keer meer vrouwen in die situatie dan mannen.

‘Vrouwen zijn overmatig aanwezig in sectoren waar veel deeltijds werk wordt aangeboden’, zegt arbeidssocioloog Christophe Vanroelen.

Diensten

‘Denk aan het onderwijs en de socioculturele sector, waar het budget niet altijd een voltijdse kracht toelaat. Vaak zouden vrouwen liever fulltime beginnen, maar uit interesse nemen ze de job toch aan. Maar ook ongeschoolde dienstverlening, zoals de retail en de schoonmaak, is overwegend een vrouwenzaak. Dienstencheques alleen al zijn goed voor meer dan 200.000 jobs, bijna allemaal vrouwen, heel vaak deeltijds.’

Vuilnisman vs. poetsvrouw

Ook voor Monique Ramioul van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving, heeft alles te maken met de verschuiving naar een diensteneconomie.

‘Het wordt te vaak als een keuze voorgesteld, maar vrouwen nemen niet zelden gewoon aan wat ze te pakken krijgen. Het is zeker niet altijd een keuze voor de kinderen. Een vrouw die achter de kassa staat tussen 16 en 19 uur, is niet iemand die deeltijds werkt voor haar gezin.’

Uit de cijfers blijkt trouwens dat de genderkloof groter wordt als er kinderen in het spel zijn.

Ook stereotiepen kunnen ervoor zorgen dat jobs in traditioneel vrouwelijke sectoren vaker deeltijds zijn, zegt Magda De Meyer, voorzitter van de Vrouwenraad. ‘Er wordt vanuit gegaan dat mannen een parttime job niet zullen aannemen, en vrouwen wel. Dat zie je ook in de lonen: waarom verdient een vuilnisman zo veel meer dan een poetsvrouw?’

Voor Vanroelen is deeltijds werken een valstrik. ‘Vrouwen zijn er zich te weinig van bewust, maar ons pensioen is nu nog meer dan vroeger gericht op een voltijdse loopbaan van 45 jaar waarvan iedere dag is gepresteerd. En studies tonen aan dat parttime werken nefast is voor de carrière van een vrouw. Het is een gevaar voor de gendergelijkheid.’