Zin

De ‘tax liberation day’ is bedacht door consultancybedrijf EY, dat bedrijven adviseert in onder meer fiscale zaken. De cijfers die EY verspreidt, laten zien in welke mate de belastingdruk op arbeid varieert in de verschillende landen.

Volgens EY werken we tot aan de gepubliceerde datum om onze fiscale verplichtingen te kunnen voldoen, daarna zouden we onze verdiensten vrij kunnen besteden.

Op Cyprus valt de dag het eerst: op 14 maart. In de meeste landen valt de dag in juni, met een paar uitzonderingen in juli. België is het enige land met een ‘tax liberation day’ in augustus.

De ‘tax liberation day’ vestigt er nog eens de nadruk op dat de lasten op arbeid in België zeer hoog zijn. Volgens EY moet een werkgever 2,52 euro uitgeven om zijn werknemer een nettoloon van 1 euro te kunnen bieden. Dat brengt het lastenpercentage op 60,25 procent, tegenover gemiddeld 45,06 procent in de EU.

Maar EY is niet de enige die deze vaststellingen doet. De denktank Oeso publiceert daar jaarlijks cijfers over. En in de discussie over de taxshift is onophoudelijk gewezen op de hoge lasten op arbeid in ons land. Dat die hoge lastendruk onze concurrentiepositie aantast, daar zijn vriend en vijand het over eens. De regering probeert daar met de taxshift iets aan te doen.

Onzin

De ‘tax liberation day’ is een populistisch concept, dat een complexe kwestie aanzienlijk versimpelt. Het idee dat we vóór de ‘tax liberation day’ niet voor onszelf werken, klopt niet. Ook dan werken we voor onszelf, alleen geven we onze inkomsten dan collectief uit in plaats van individueel.

Het geld dat we aan lasten afdragen, verdwijnt niet in een zwart gat, maar wordt besteed aan bijvoorbeeld onze sociale zekerheid en collectieve voorzieningen als spoorwegen of een wegennet. In een land als Nederland moeten werknemers hun ziekteverzekering zelf betalen, in Frankrijk zijn de autosnelwegen niet gratis. De lastendruk is het gevolg van politieke keuzes die we als democratie gemaakt hebben. Daar is niets mis mee. Maar EY doet alsof dat wel zo is door belastingen als iets negatiefs voor te stellen waarvan we ‘bevrijd’ moeten worden.

Bovendien zijn de hoge lasten op arbeid maar een deel van het Belgische fiscale verhaal.

Andere heffingen, die gebruikelijk zijn in het buitenland, zijn in ons land laag of worden zelfs helemaal niet geheven. De ‘liberation day’ voor een meerwaardebelasting ligt bijvoorbeeld op 1 januari, want die bestaat niet in België.

Ook milieuheffingen zijn laag. Wat consumptiebelasting en vermogensheffingen betreft zitten we in de middenmoot. Dat wordt uitgewezen door de Tax Freedom Day, een bedenksel van EY’s concurrent PwC. Die dag geeft de totale belastingdruk aan van een land, en valt in België vroeger dan in Noorwegen, Frankrijk, Denemarken en Zweden.