Still alice **
Van: Richard Glatzer, Wash Westmoreland
Met: Julianne Moore, Alec Baldwin, Kristen Stewart101 min.

Alzheimer is overal: wie niet zelf de diagnose krijgt, kent wel iemand die ermee kampt. Still Alice toont die collateral damage, maar het is dapper dat de film, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Iris, resoluut kiest voor het standpunt van de patiënt zelf.

Dan heb je een ijzersterke actrice als Julianne Moore nodig, die tegelijk kwetsbaar, vastberaden en charismatisch is. De vernedering behoeft geen dramatische muziek wanneer de waardige vrouw plots, tot haar eigen verbazing, in haar broek heeft geplast.

Het begint met versprekingen. Alice is een vijftigjarige professor taalkunde wanneer Alzheimer wordt vastgesteld, in de vrij uitzonderlijke erfelijke variant die op jongere leeftijd toeslaat.

De camera klampt zich vast aan haar gezicht wanneer de dokter haar aan een geheugentest onderwerpt. Alice, trots op haar onafhankelijkheid, gaat zelf een bejaardentehuis uitzoeken. Stilaan spreken haar kinderen niet meer tegen wanneer ze zich iets fout herinnert. Uiteindelijk moet haar man, teder gespeeld door Alec Baldwin, zelf tegen de verkoper zeggen wat haar favoriete ijsje is. De details zijn raak gekozen. Kristen Stewart is uitstekend als de rebelse dochter die de moeilijke vragen niet uit de weg gaat. Ze is de enige die Alice vraagt hoe het voelt.

Te preuts

Dat zo’n diagnose een meedogenloos vonnis is voor patiënt en omgeving, was vast herkenbaar voor de regisseurs, het koppel Richard Glatzer en Wash Westmoreland. Tijdens de voorbereidingen op de film werd bij Glatzer ALS vastgesteld, ook een zware veroordeling tot een voortschrijdende ziekte. Glatzer zag nog hoe Moore de Oscar voor beste actrice kreeg, maar vorige week werd zijn overlijden gemeld.

Er wordt gezegd dat Still Alice voelbaar maakt wat dementie met iemand doet, maar daarvoor gaat de film te preuts de pijnlijke details uit de weg. Waren de regisseurs bang om de personages hun waardigheid te ontnemen? De ziekte deinst daar nochtans niet voor terug. Of waren ze bang dat het publiek zou afhaken als het te confronterend wordt? Is dat waarom er is gekozen voor de vroegtijdige Alzheimer? De film verdoezelt de aftakeling, om dezelfde reden waarom mensen een bezoek aan het bejaardentehuis uitstellen.

En dan is er nog het tenenkrullende, obligate staande ovatiemoment wanneer Alice speecht op een Alzheimercongres. Te midden van aanzwellende violen en opwellende tranen bij de toehoorders vertelt Alice over de kunst van het verliezen. Alleen een alweer geweldige Julianne Moore verheft deze matig geregisseerde film boven het sentimentele moeras van een doordeweekse tv-film.