‘In Vlaanderen verkopen we tegenwoordig net geen miljoen Jommeke -albums per jaar', zegt Alexis Dragonetti, CEO van uitgeverij Ballon Media. ‘Op een bevolking van zes miljoen mensen is dat enorm. Toen we Jommeke in 2008 overnamen, was onze eerste bekommernis om de oplagedaling een halt toe te roepen, en de verkoop weer op te drijven. Nu dat gelukt is, willen we de strip verder uitbouwen in andere media, zoals in een audio-visueel project. Kinderen moeten in zoveel mogelijk media van Jommeke kunnen genieten.'

Ook de Chinezen kennen Jommeke : zes titels verschijnen er op 10.000 exemplaren. Ook in Duitsland verschijnt Jommeke sinds kort, waar de strip wordt voorgepubliceerd in de krant Achener Zeitung. ‘Dat is leuk meegenomen,' zegt Dragonetti, ‘maar het is niet onze prioriteit. Ook met de tekenfilmserie zullen we wellicht wat internationale aandacht trekken, maar in de eerste plaats willen we de unieke positie van Jommeke in Vlaanderen veiligstellen. Jommeke is bij uitstek een strip voor eerste lezertjes, zowel jongens als meisjes. Het is veilig entertainment.'

Een ander gedurfd plan uit hetzelfde huis is de mogelijke herlancering van het weekblad Robbedoes . De Nederlandstalige versie van Spirou werd in 2005 stopgezet, terwijl het Franse moederblad nog altijd bestaat. ‘In het najaar van 2013 bestaat het personage Robbedoes 75 jaar. Een uitgelezen moment voor een nieuwe start. Uiteraard zal het niet meer hetzelfde blad zijn als vroeger, ook hier moet je over de media heen denken. De plannen zijn vergevorderd. Momenteel praten we met verschillende partners, en onderzoeken we wat de beste optie is: een zelfstandig magazine of een bijlage bij een bestaande publicatie.'

Te veel strips

Voor een uitgever die veel vertalingen uitgeeft, blijft het moeilijk om in te schatten wat zal werken op de Nederlandstalige markt. ‘Sommige verschillen zijn cultureel bepaald, andere geografisch. In het eerste geval bevindt zich bijvoorbeeld Titeuf . Die reeks doet het aardig, maar is helemaal niet het monstersucces die het in de Franstalige wereld wel is. Dat heeft vooral te maken met de verschillende manier waarop scholieren hun schoolomgeving beleven, de voornaamste achtergrond van die strip. Bij Japanse manga ligt het weer anders, daar is economie en geografie van belang. In Vlaanderen volgen veel liefhebbers wat er in het Frans verschijnt, in Nederland wordt veel Engelse manga gelezen.'

Een probleem is, erkent Dragonetti, dat er veel strips verschijnen. Te veel. ‘In Vlaanderen en Nederland gaat het om een cijfer van 1.300 tot 1.500 titels per jaar. Dat is astronomisch, zeker als je weet dat op die markt 20 procent van de titels meer dan 80 procent van de omzet genereren. Die overaanbieding heeft vooral tot gevolg dat het voor nieuwe stripmakers heel moeilijk is om een ingang in de markt te vinden, de weg naar een breed publiek. Voor de mensen die strips maken, wordt het dan moeilijk om er hun brood mee te verdienen. En het moeilijkste daarbij zijn niet de grote commerciële kanonnen, zoals Jommeke , Thorgal , Largo Winch , of XIII , die je als merk in de markt zet. Maar ook de heel artistieke graphic novels zijn niet het probleem, want daar heb je een klein, maar enthousiast publiek voor. Het moeilijkst zijn de dingen die daar tussenin liggen. Strips die een beetje populair zijn, maar nog niet heel populair. Hoe verdien je daar de plaatprijs terug die je aan je auteur betaalt? Dat is de grote uitdaging waar stripuitgevers én stripmakers voor gesteld worden.'

Radio Gaga

Dat Ballon Media met Jommeke de stap naar televisie zet, betekent niet dat Dragonetti zijn geloof in gedrukt papier verloren is. ‘Integendeel. Denk aan het nummer ‘Radio Gaga' van Queen, waarin de dood van de radio werd bezongen. Het gaat tegenwoordig erg goed met radio. Natuurlijk hebben al die nieuwe media uitdagingen gecreëerd, en moet je als bedrijf mee evolueren. Maar de nieuwe en oude media blijven naast elkaar bestaan. Het is niet zo dat ze elkaar doodknijpen, de mediaconsumptie neemt gewoonweg toe.'